حسابداری انتقادی چیست؟ حسابداری انتقادی یک شاخه مهم از علم حسابداری بوده که در آن تفکر انتقادی نقش مهمی دارد. در این سیستم حسابداری در حل تضادهای بین شرکت و مشارکت کنندگان اجتماعی موثر خواهد بود.حسابداری انتقادی رابطه مستقیمی با رویکردهای اجتماعی دارد. در واقع حسابداری منافع همه گروه‌ها را به طور کاملا یکسان در نظر می‌گیرد. حسابدارانی که در این شاخه از حسابداری فعالیت می‌کنند به این مسئله باور دارند که حسابداری از ثروت و موقعیت اجتماعی افراد حمایت می‌کند. آنها تمام تلاش خود را برای حفظ موقعیت سرمایه‌داران می‌کنند و می‌خواهند آنها رادر این سیستم حفظ کنند. با این وجود حسابداران سعی می‌کنند تا بی طرف باشند و منافع تمام گروه‌ها را در نظر بگیرند. در حسابداری انتقادی مسئله اخلاق اهمیت زیادی دارد که در اینجا به آن اشاره می‌کنیم.
مطلب پیشنهادی: حسابداری ابری چیست؟
ارتباط اخلاق انتقادی با حسابداری انتقادی
اخلاق انتقادی با حسابداری انتقادی رابطه مستقیمی دارد چون اخلاق و رفتار در این حوزه اهمیت زیادی دارد. اگر حسابدار اخلاق انتقادی نداشته باشد نمی تواند منفعت همه گروه ها را در نظر بگیرد به همین دلیل محاسبات به خوبی صورت نمی‌گیرد. اخلاق انتقادی بر اصول اخلاقی مبتنی است که تضاد میان سیستم و مشارکت‌کنندگان را برطرف می‌سازد. محققین این حوزه برای حل بحران‌های اخلاقی از ابزار کنش ارتباطی کمک می‌گیرند که از یک زبان مشترک نشات می‌گیرد.
با این روش بستری مناسب برای ایجاد حسابداری انتقادی فراهم می‌شود. این سیستم به سمتی جذب شده که وقایع آت به دلیل تکرار و روزمرگی مشروع جلوه می‌کنند. حسابداری انتقادی به یک نقش منفعل و پویا تبدیل شده که در تحلیل صورت‌های مالی هم نقش بسزایی دارد. جای اخلاق دربرخی شاخه های حسابداری از جمله انتقادی خالی است به همین دلیل امروزه این موضوع اهمیت زیادی پیدا کرده است.
اخلاق باعث می شود تا حسابدار در قبال وظیفه ای که دارد پاسخگو باشد. هدف اصلی از اجرای حسابداری انتقادی ارائه اطلاعات مالی از شخص یا شرکت و سازمان است که آنها را به صورت گزارش‌های مالی در اختیار مدیریت قرار می‌دهد. داده‌های ثبت شده در سیستم حسابداری به تصمیم گیری مدیران، مالكان، دولت ، اتحادیه و… کمک زیادی می‌کند. در حسابداری انتقادی حسابدار وظیفه دارد تا با دو طرف معامله با اصول اخلاقی برخورد کند.
حسابداران حرفه‌ای با عملکرد خوب و رعایت اصول اخلاقی توانسته‌اند به خوبی رضایت جامعه را جلب کنند. خدمات ارائه شده در حسابداری انتقادی کاملا ممتاز بوده و توانسته به عنوان بهترین راهنما برای شرکت ها و سازمان‌ها عمل کند. این شاخه از حسابداری فقط به بایدها و نبایدها و ثبت اطلاعات صحیح اشاره ندارد بلکه در آن به رفتار حرفه‌ای هم اشاره می شود. در این سیستم دامنه گسترده‌ای از تصمیم‌گیری‌های اخلاقی و تصمیم‌گیری مربوط به انتخاب روش گنجانده شده است.
کارایی و افزایش ثروت سهامداران در یک سیستم زمانی برآورده می شود که گزارشات مالی دارای کیفیت بالا و بر اساس اصول اخلاقی باشند. حسابدار وظیفه مباشرت و پاسخگویی دارد تا بتواند این سیستم را به بهترین شکل ممکن مدیریت کند. برای شکل‌گیری حسابداری انتقادی نیاز است که حسابدار اخلاق انتقادی را مد نظر قرار دهد. پیشرفت تکنولوژی باعث شده تا اخلاق انتقادی جدید و نوین جایگزین اخلاق انتقادی سنتی شود.
مسلط بودن به اخلاق انتقادی دنیای جدیدی را پیش روی حسابداران قرار می‌دهد که به کمک آن می‌توانند تسلط خوبی بر حسابداری انتقادی و قوانین مرتبط با آن داشته باشند. مزیت‌های خوبی که این سیستم دارد باعث شده تا طی سال‌های اخیر مورد استقبال شرکت‌ها قرار بگیرد. کارکنانی که به اخلاق انتقادی پایبند هستند در حسابداری انتقادی هم شرایط بهتری دارند و می‌توانند به نتایج خوبی دست پیدا کنند. در این شاخه از حسابداری شما نیاز به تمرکز و دقت بیشتری دارید چون باید به اصول بیشماری توجه کنید.
مطلب پیشنهادی: حسابداری ارزی چیست؟
مهارتهای مهم حسابدار در حسابداری انتقادی
در حسابداری انتقادی آموزش مهارتهای اخلاقی اهمیت زیادی دارد و اگر حسابدار به این مهارتهای مهم توجه کند می‌تواند سیستم حسابداری را به بهترین شکل ممکن اداره کند. برای انجام کارهای محاسباتی به صورت کاملا شفاف و با دقت بالا نیاز است که به مهارتهای زیر مسلط باشید تا بتوانید برای آینده شغلی خود گزارش‌های خوبی تهیه کنید:
تسلط بر نرم افزار های حسابداری:
اولین مهارتی که حسابدار باید به آن مسلط باشد تسلط خوب او بر نرم افزار حسابداری انتقادی است. نرم‌افزارهایی که امروزه در شرکت‌ها و موسسات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند کاملا بروز هستند؛ بدین ترتیب آموزش آنها اهمیت زیادی دارد و حسابدار باید به آنها تسلط کامل داشته باشد. مهم‌ترین مهارت حسابدار این است که بتواند کنترل خوبی روی برنامه داشته باشد و بتواند از تمام امکانات آن نهایت استفاده را ببرد. وقتی حسابدار بر کار خود مسلط باشد می‌تواند آن را با دقت و سرعت بالا انجام دهد. بدون استفاده از نرم افزار نمی‌توان کار حسابداری را به صورت کاملا هوشمندانه و با سرعت بالا انجام داد. دسترسی سریع به گزارش‌های مالی، کاهش هزینه‌ها، اطلاع از میزان دقیق سود و زیان، سهولت در دسترسی به داده‌ها و اطلاعات مالی و… همه به کمک نرم‌افزار امکان‌پذیر خواهد بود. حسابدار باید اطلاعات و اخباری بروز داشته باشد تا بتواند به خوبی سیستم حسابداری را مدیریت کند. هر نرم‌افزاری که وارد بازار می‌شود امکانات پیشرفته‌تری تری به همین دلیل توصیه می‌شود که حسابدار تا حد امکان به آنها مسلط باشد. در ایران تعداد نرم‌افزارها زیاد هستند و هر شرکت نیاز به یک برنامه جامع و کامل دارد.
تسلط بر قوانین مالیاتی و قانون کار:
مهارت دیگری که حسابدار باید به آن نیاز دارد تسلط بر قانون کار و قوانین مالیاتی است تا بتواند به کمک آن برای منافع شخص و شرکت فعالیت کند. هر ساله تغییرات زیادی در قوانین مالیاتی و قانون کار ایجاد می‌شود و حسابدار در حسابداری انتقادی باید این تغییرات را دنبال کند و همیشه بروز باشد. حسابدار می‌تواند با این ترفند گزارشات دقیق و درستی را ارائه کند که باعث توسعه و پیشرفت شرکت می‌شود. محاسبه حقوق و دستمزد طبق اداره کار وظیفه دیگر حسابداری است. اگر تسلط کافی بر بیمه و قانون کار داشته باشد حق کسی ضایع نخواهد شد. اگر فرد آگاهی لازم نداشته باشد نمی‌تواند در شغل حسابداری موفق باشد.
تسلط بر مهارتهای ارتباطی:
در حسابداری انتقادی مهم‌ترین اصل نحوه ارتباط با دیگران است به همین دلیل حسابدار باید تسلط زیادی بر مهارتهای ارتباطی داشته باشد. وقتی با دیگران ارتباطی قوی برقرار می‌کنید قطعا در جذب آنها موفق خواهید بود. حسابداری که توانایی برقراری ارتباط با مدیر و همکاران را داشته باشد می‌تواند برای شرکت سودمند باشد. حضور در کارهای تیمی از دیگر مهارتهای حسابدار بوده که باید به آنها مسلط باشد. کسی که می‌تواند ارتباطی موثر با دیگران داشته باشد قطعا در انتقال داده و اطلاعات هم موفق خواهد بود. تعاملی که حسابدار با گروه‌های سنی مختلف دارد باعث شده تا بتواند در کار خود موفق عمل کند و به نتایج خوبی هم دست پیدا کند.
استانداردهای حسابداری انتقادی
حسابداری انتقادی هم مانند شاخه‌های دیگر حسابداری استانداردهای مختص به خود را دارد و نیاز است که حسابدار به این استانداردها توجه کند. مهارت داشتن در استانداردهای بین المللی به حسابدار این امکان را می‌دهد تا بتواند صورت‌های مالی را بدون خطا تهیه کند. استانداردها شامل اصولی هستند که هر سال تغییر می‌کنند و حسابدار باید اطلاع بروزی از آنها داشته باشد تا بتواند کار را طبق اصول پیش ببرد. برای حفظ ثبات در ثبت و گزارش مالی سازمان تسلط داشتن به این مهارت یک اصل مهم کاملا ضروری است. سرمایه‌گذاران برای حفظ ثبات نیاز دارند که حسابدار به این استانداردها پایبند باشد.
- مدیریت زمان: زمانبندی در حسابداری انتقادی اهمیت زیادی دارد چون برخی محاسبات باید در زمان خود انجام شوند. مدیریت زمان در کار باعث می‌شود تا شما زمان را هدر ندهید و برعکس بتوانید صرفه‌جویی خوبی در زمان داشته باشید. این سخت‌ترین کار برای حسابدار است چون برای رسیدن به این هدف باید برنامه‌ریزی خوبی در کارهای خود داشته باشد. اولویت بندی در کارها این امکان را به حسابدار می‌دهد تا بتواند در زمان مشخص کار حسابداری را به اتمام برساند. هر چه تجربه و سابقه کار حسابدار بیشتر باشد قطعا سریع‌تر می‌تواند کار خود را انجام دهد. برخی گزارش‌های مالی و اظهارنامه ها باید در مدت زمان مقرر ارائه شوند.
- اخلاق و درستکاری: در حسابداری انتقادی مهم‌ترین رکن پایبند بودن به اصول اخلاقی و درستکاری است. در واقع حس اعتماد و اطمینان به درستی کار حسابدار اعتبار او را نشان می‌دهد. در حسابداری رعایت اصول اخلاقی و خوش برخورد بودن اهمیت بسزایی دارد. حل مشکلات و کمک کردن به دیگران و ارائه راه‌حل مناسب برای رفع مشکلات نیاز به کسب مهارت دارد که حسابدار به خوبی آن را کسب کرده است.
- تفکر انتقادی: با تفکر انتقادی شما می‌توانید در شکل گیری حسابداری انتقادی نقش موثری را ایفا کنید. وقتی بتوانید یک موضوع را از جهان مختلف بررسی کنید یعنی شما روی مهارت تفکر انتقادی کار کرده‌آید و توانسته‌اید موفق عمل کنید. در این مهارت شما نیاز دارید تا روی تجزیه و تحلیل و ارزیابی اطلاعات بیشتر کار کنید. تقویت مهارت تفکر انتقادی کمک می‌کند تا مشکلات را به صورت کاملا عینی و با تصمیمات بی‌طرفانه حل کنید. مهم‌ترین بخش تفکر انتقادی مربوط به پیدا کردن راه‌حل برای رفع مشکلات و پیش بینی چالش‌های احتمالی در آینده است.
ویژگی‌های حسابداری انتقادی
حسابداری انتقادی با ویژگی‌های منحصربه‌فردی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد و می‌تواند با امکانات خوب خود به پیشرفت شرکت‌ها کمک زیادی کند. رعایت اصول اخلاقی در این سیستم بیشترین اهمیت را دارد و باعث می‌شود تا حسابدار بتواند گزارشات مالی دقیقی را ارائه کند. مهم‌ترین ویژگی این شاخه از حسابداری داشتن تفکر انتقادی است چون باعث می‌شود تا حسابدار به کمک آن بتواند اطلاعات را با ادله به ثبت برساند و به آمارهای دقیقی دست پیدا کند.
وجود پرسخ و پاسخ‌های فراوان و در این سیستم سطح آگاهی حسابدار را افزلیش داده و آن را به سیستم‌های بروز متصل می‌کند. درک مسائل در حسابداری انتقادی یک ویژگی مهم است که باید به آن توجه شود. از دیگر ویژگی‌ها می‌توان به فعالیت مولد و مثبت داشتن اشاره کرد. خلاقیت و ابتکار داشتن در این سیستم به دلیل تفکر انتقادی است. در حسابداری انتقادی تغییرات به سادگی پذیرفته می‌شوند و شما می‌توانید نتیجه اقدامات را مشاهده و حتی پیش بینی کنید.
سرعت و دقت محاسبات در سیستم حسابداری انتقادی بالا بوده که می‌تواند باعث سرعت عمل در کارها و صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها شود. این تفکر کل مغز حسابدار را درگیر می‌کند چون هم جنبه عاطفی دارد و هم عقلانی به همین دلیل حسابدار می‌تواند ارتباطاتی گسترده داشته باشد. از دیگر ویژگی‌ها می‌توان به استدلال کردن و به دنبال علت بودن اشاره کرد به همین دلیل است که حسابدار تمام اطلاعات را با سند و مدرک در سیستم حسابداری ثبت می‌کند و بدون علت و سند چیزی را قبول ندارد.
ارزیابی علت‌ها مهم‌ترین ویژگی تفکر انتقادی است که کمک می‌کند تا شما بهترین نتیجه را از حرفه خود بدست آورید. علم حسابداری انتقادی به نوعی با نیازهای اجتماعی عجین شده به همین دلیل است که اصول اخلاقی در این پروسه اهمیت زیادی پیدا می‌کند و حسابدار بدون داشتن چنین مهارت‌هایی نمی‌تواند ارتباطاتی موثر داشته باشد. افرادی که قصد فعالیت در حسابداری انتقادی دارند باید آموزش‌های لازم را دریافت کنند تا بتوانند با مهارتهای تفکر انتقادی در این حوزه موفق عمل کنند.
در ایران آموزش این شاخه از حسابداری اهمیت زیادی دارد و اموزش‌های موثر باعث شده تا حسابداران حرفه‌ای بتوانند گزارش‌های مالی خوبی را به مدیریت ارائه کنند. بالا بودن کیفیت اطلاعات مالی به میزان آموزش و همچنین کیفیت آموزش حسابداری وابسته است. اگر حسابدار با آموزش‌های مفید و موثر وارد این عرصه شده باشد قطعا می‌تواند اطلاعات مالی خوبی را ارائه کند. از دیگر ویژگی‌های حسابداری انتقادی می‌توان به مسلط شدن به مهارتهای فکری و اخلاقی اشاره کرد که به پیشرفت فرد کمک زیادی می‌کند.
کلام آخر
حسابداری انتقادی با تفکر انتقادی همراه شده تا بتواند با پرسش و پاسخ اطلاعات مالی خوبی را در اختیار حسابدار قرار دهد. هدف این شاخه از علم حسابداری تمرکز کردن روی تضادها و ناسازگاری ها و تقویت حسابداری است. اخلاق انتقادی مبنای این علم است و افرادی که بر این مبنا پایبند هستند می‌توانند در این علم موفق باشند. استانداردها و اصولی که در حسابداری انتقادی گنجانده شده قابلیت بروزرسانی دارند و حسابدار باید همیشه با اطلاعات بروز از قوانین کار خود را انجام دهد. وقتی با دیدگاهی انتقادی به حسابداری نگاه می‌کنید قطعا دنبال علت و معلول خواهید بود تا بتوانید به کمک آنها اطلاعات را به درستی ثبت کنید.
